Thursday، ۳۰ Ordibehesht ۱۴۰۰
زدن لاک (وارنیش) به دستسازههای خمیر پلیمری در بیشتر موارد غیر ضروری است. پس از آن که خمیر پلیمری بخوبی پخته شود، به پلاستیک تبدیل می شود. بنابراین، نیازی به لاک زدن به آن برای محافظت یا افزایش مقاومت آن نیست. بیشتر دستسازههایی که از خمیر پلیمری ساخته شدهاند، هیچگاه لاک زده نشدهاند؛ فقط بخوبی سمباده زده شدهاند، پرداخت و پولیش شدهاند. با این وجود، گاهی اوقات لاک زدن بسیار مفید است، بویژه هنگامی که دستسازهها حاوی پودر میکا، برگ فلزی، گچ، یا رنگهای اکریلیک است که میتوانند در طول زمان و تناوب استفاده آسیب ببینند و از سطح کنده شوند. زدن لاک بهترین راه برای محافظت از مواد افزودنی است که روی خمیر پلیمری بکار گرفته میشود.
اگرچه برندهای گوناگونی برای لاک خمیر پلیمری در بازار جهانی وجود دارد، دو برند فیمو و سرنیت در ایران در دسترس هستند. این نوشتار بویژه برای تازهکاران خمیر پلیمری ارزشمند خواهد بود، هرچند برای خمیرکاران حرفهای با تجربه نیز نکات تازهای را برای یادگیری خواهد داشت زیرا برخی از آنها از حالت ابریشکل هنگام کار با لاک شکایت میکنند.
لاکهای فیمو مایعی سفید هستند که پس از کاربرد مناسب و خشک شدن بیرنگ و شفاف میشوند. آنها بر پایهی آب ساخته شدهاند و شدت رایحهی متوسط نسبت به سایر لاکهای مورد استفاده در هنر (برای نمونه نقاشی) دارند. بوی دلپذیری دارند. با توجه به مقدار کمی که برای هر قطعه بکار میرود، مصرف یک بستهی این لاک میتواند مدت زمان زیادی طول بکشد. حتی در مدت زمان طولانی نگهداری در بسته بندی اصلی که از شیشه ساخته شده است، لاک تبخیر، سفت و غلیظ نمیشود و خواص آن تغییر نمیکند.
این انتخاب فقط به نیازها و خواستههای شما و یا به جلوهای که میخواهید بدست آورید بستگی خواهد داشت.
استدلر به عنوان تولیدکنندهی فیمو دو لاک ویژهی خمیر پلیمری دارد:
لاک براق افزون بر محافظت، درخششی با شدت متوسط به خلاقیتهای شما میبخشد. پس از خشک شدن، نمیدرخشد، بلکه جلوهی روشن (براق) آن در نور محسوس است. این جلوه برای جواهرات و هر چیزی که از خمیر پلیمری ساخته شده و میخواهید مقداری براق باشد و نمای عمیق داشته باشد بسیار عالی است.
لاک نیمه براق فیمو برای پوشش محافظِ موادِ بکار رفته روی مجسمهها، به ویژه عروسکهای پلیمری که اغلب روی آنها گچ و رنگ استفاده میشود (برای نمونه، چشم و گونه) در نظر گرفته شده است. هیچ درخششی وجود ندارد؛ از این رو، عروسکهایی که روی آنها گچ و رنگ بکار رفته ظاهر طبیعیتری به پوست انسان دارند. میتوانید آن را برای جواهرات یا دیگر موارد نیز بکار ببرید زمانی که میخواهید هم از دستسازهی شما محافظت شود، هم میخواهید جلوهی مات آن را حفظ کنید.
برند سرنیت دارای دو مدل لاک است: مات و براق. این وارنیشها نیز بر پایهی آب هستند. بکارگیری لاک مات روی سطح دستسازه، افزون بر محافظت از سطح، سبب میشود تا جای انگشت روی دستسازه نماند. هر دو مدل در بستهبندیهای ۳۰ و ۲۵۰ میلیلیتر موجودند.
هرچند میتوان یک مسواک معمولی را هم بکار برد، اما مشکل مسواکها - چه ارزان باشند چه کیفیت بالایی داشته باشند - این است که آنها مقدار لاک بیشتری را از حد لازم جذب میکنند که منجر به کدر شدن نمای کار میشود که برخی از خمیرکاران از آن گلهمند هستند. همچنین، تمیز کردن آنها دشوار است و میتوانند موها و راهراههای عجیب و غریب روی کار بجا بگذارند. از سمت دیگر، یک قلموی نقاشی با کیفیت بالا هزینه زیادی دارد و شما بطور یقین نمی خواهید آن را برای لاک زدن به خمیر پلیمری فدا کنید.
صرف نظر از اینکه شما لاک براق یا نیمه براق را بکار میبرید، پیشنهاد میکنیم - به ویژه برای تازهکاران - نخست، یک بستهی ۱۰ میلیلیتری لاک براق فیمو تهیه کنید. دلیل این پیشنهاد این است که در این مدل یک قلمو است که با آن لاک را یکنواخت روی سطح کار میمالید و بهترین نتیجه را میگیرید. بستههای بزرگ (۳۵ میلیلیتری) قلم مو ندارند؛ بنابراین، خرید یک بستهی کوچکتر برای شما سرمایهگذاری برای ابزار مورد نیاز کار با خمیر پلیمر بشمار میآید. هنگامی که قلممو را با این روش بدست آوردید و بستهی ۱۰ میلیلیتری پایان یافت، میتوانید یک بسته بزرگ از لاک مورد نیاز خود راخریداری کنید چرا که بستههای بزرگ مقرون بصرفه هستند.
بنابراین، قلموی فیمو شما با نگهداری مناسب میتواند سالها دوام داشته باشد و آن را برای زدن لاک براق یا نیمه براق بکار برید و پوششهای یکنواخت و با کیفیت از لاک را روی دستسازههایتان پیاده کنید.
پس از این که محتوای بستهی کوچک لاک پایان مییابد، قلمو و بطری را با آب سرد بشویید. بطری را با آب تمیز پر کنید و قلم مو را در آن نگه دارید. به این ترتیب موهای قلمو سفت و سخت نمی شوند. ماهی یک بار یا وقتی متوجه شدید که آب درون بطری کدر شده است (به سفیدی میزند)، دوباره آن را بشورید و با آب تمیز پر کنید. همچنین، پس از هر بار لاک زدن، قلمو را بشویید - به ویژه اگر شما مدام لاک بکار میبرید. به این ترتیب، قلمو سالها دوام میآورد و اگر به درستی از آن نگهداری کنید، میتوانید از آن برای زدن هر دو لاک فیمو استفاده کنید.
لاکهای فیمو باید روی خمیر پلیمری پخته شده زده شوند. همچنین، سطحی که میخواهید لاک بزنید باید خشک و تمیز باشد. پوست ما حاوی مقدار مشخصی چربی است که دستان شما میتوانند آن را به خمیر منتقل کنند. هرگز لاک را روی خمیر روغنی نزنید، زیرا لاک به خوبی به آن نمیچسبد و در نهایت پوسته میشود. بنابراین، پیش از لاک زدن، باید دستسازه را با یک پد پنبهای آغشته به چند قطره الکل ۷۰ درصد پاک کنید. به یاد داشته باشید که برخی از تکنیکها، مانند روشهایی که از پودر میکا یا گچ استفاده میشود، این نوع تمیز کردن مناسبشان نیست. پس، از تمیز کردن آن قسمت بگذرید.
پیش از آغاز لاک زدن به دستسازهای پلیمری خود، ًباید قلمو را با یک حولهی کاغذی خشک کنید. این کار ضروری است زیرا آب اضافی قلمو (اگر به روشی که در بالا بیان شد نگهداری شود) میتواند لاکهای فیمو (که بر پایهی آب هستند) را رقیق کند و در نتیجه کیفیت دلخواه شما بدست نمیآید.
همیشه یک لایه لاک خیلی خیلی نازک روی خمیر بزنید. مهم است که همهی قلمو به لاک آغشته نشود. بهتر است تنها نوک قلمو را به لاک آغشته کنید و روی دستسازهی خود بمالید.لاک اضافی را با مالیدن قلمو به لبهی بطری پاک کنید (همان کاری که با لاک ناخن انجام میشود). قلمو باید ًخشک به نظر برسد. مانند اینکه روی آن لاک وجود ندارد.
برای درخشش بیشتر میتوانید لایههای بیشتری از لاک بزنید. پیش از افزودن روکش دیگری، باید بگذارید لایهی پیشین لاک خوب خشک شود. بهتر است بدون در نظر گرفتن این که از کدام لاک فیمو استفاده می کنید (براق یا نیمه براق)، خمیر را با چندین لایهی بسیار نازک بپوشانید و سپس یک لایهی ضخیم بزنید. اگر مقدار بیشتری لاک بزنید، در هنگام خشک شدن متوجه میشوید که لاک در مناطق خاصی کم میشود و بعضی از مکانهای دستسازه را بدون لاک باقی می گذارد. در آن مناطق لاک کدر (ابری) میشود و پس از خشک شدن میتوان به آسانی آن را جدا کرد. از این رو، برخی از خمیرکاران با این لاک مشکل دارند. بنابراین، به یاد داشته باشید که همیشه یک لایهی نازک از لاک بزنید.
لاکهای فیمو پس از ۲۰ دقیقه برای دست زدن خشک است و دستسازهی لاک خورده پس از ۲۴ ساعت بطور کامل خشک میشود. «برای دست زدن خشک است» به این معنی است که پس از مدت زمان ۲۰ دقیقه میتوانید دستسازهی لاک خورده را بردارید و حرکت دهید؛ یا یک لایهی نازک دیگری از لاک روی آن قرار دهید. پیش از بکارگیری یک لایهی تازه از لاک، لازم است که دستسازه ۲۰ دقیقه خشک شود. اگر یک جواهر ساختهاید، ۲۰ دقیقه پس از مالیدن آخرین لایهی لاک، میتوانید قطعه را به حلقههای آویز و دیگر اجزا متصل کنید. ولی برای پوشیدن آن جواهر، ًباید ۲۴ ساعت از زدن لایهی پایانی گذشته باشد تا دستسازه بطور کامل خشک شده باشد.
اگر در هنگام پوشش نخستین به طور تصادفی لایهی ضخیمتری از لاک را بکار ببرید، میتوانید آن را اصلاح نمایید. توجه فرمایید که این اصلاح باید پیش از پایان زمان ۲۰ دقیقه خشک شدن باشد. این کار را با شستن لاک زیر جریان پرفشار آب سرد انجام دهید. بکارگیری این روش پس از گذشت زمان ۲۰ دقیقه خشک شدن و نیز زدن لایههای دیگر (دوم) یا بیشتر بیفایده است چراکه لاک دیگر در آب قابل حل نیست. پس از شستن لاک، همهی گامها را دوباره باید تکرار کنید - آب را با یک حوله کاغذی خشک کنید، دستسازه زا با پد آغشته به الکل تمیز کنید و لاک را دوباره بزنید. توجه داشته باشید که بکار بردن آب برای برخی از تکنیکها (در ساخت دستسازه) زیانآور است و بکارگیری این روش میتواند دستسازه را خراب کند. بنابراین، اگر یقین ندارید که بکاربردن آب زیانی برای کار شما ندارد، بهتر است از این ایراد بگذرید تا این که دستسازهای که آفریدهاید را خراب کنید.
لاکهای فیمو و سرنیت بر پایهی آب ساخته میشوند؛ به این معنی که حاوی اکریلیک هستند. بنابراین، کسانی که به این ماده حساسیت دارند، برای جلوگیری از واکنش دادن احتمالی، باید دستسازه را در یک اتاق با تهویهی مناسب لاک بزنند و از دستکش و ماسک محافظ استفاده کنند. با این حال، این نوع حساسیت چندان شایع نیست و واکنشهای احتمالی بطور معمول فقط در مورد اکریلیک تازه (تا زمان خشک شدن) رخ میدهد. از آنجا که استفاده و خشک کردن لاک به نسبت سریع انجام میشود، با اقدامات ایمنی بیان شده، واکنشهای احتمالی کمینه میشوند. اگر به اکریلیک حساسیت دارید و اقدامات پیشنهادی به شما کمکی نمیکند، بهتر است از فرد دیگری بخواهید که لاک زدن را برای شما انجام دهد.